در ناصریه امروز کودکی به دنیا می آید.
کودکی که کلمه بود، کلمه‌ای که نزد خداوند بود؛
و خداوند آن را در نهاد مریم دختر عمران از خاندان نبوت گذاشت
تا در آن صحرای خشک ناصریه عشق را به دنیا بیاورد.
کودکی که صلح و بشارت بود
25 دسامبر سالروز تولد عیسی بن مریم پیامبر صلح و رحمت است،
روزی که مریم فرزندش را در تنهایی به دنیا آورد تا روزی جهان را پر از مهر کند.
" آمد مسیح اندر جهان!شادی کنید ای مومنان!!"
وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یشْری نَفْسَهُ ابْتِغآءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَؤوُفٌ بِالْعِبادِ.
و از میان مردم، کسانی هستند که جانشان را به خاطر خشنودی خدا عرضه می کنند و خداوند نسبت به اینگونه بندگان بسیار مهربان است.
(بقره / 207)
کافران قریش پس از ناامیدی از تغییررویه پیامبردردعوت به اسلام، سرانجام تصمیم گرفتند آن حضرت را به قتل برسانند. نقشه آنها این بود که گروهی از مردان قبایل مختلف قریش به خانه پیامبر یورش برند و آن حضرت را در بستر خواب غافلگیر کرده و با ضربات نیزه و شمشیر تکّه تکّه اش کنند.
حضرت جبرئیل فرشته وحی، پیامبر را از تصمیم ناجوانمردانه و وحشیانه کافران آگاه کرد و از سوی خداوند دستور آورد که همان شب از مکه خارج شود و برای فریب کافران، علی علیه السلام را در بستر خود بخواباند.
پیامبر، موضوع را با علی علیه السلام در میان گذاشت و از او خواست که در بستر بخوابد، تا کافران از آن حضرت غافل بمانند و او بتواند با استفاده از فرصت در محل مناسبی، دور از دسترس کافران مخفی شود و سپس به یثرب برود.
علی علیه السلام با کمال خرسندی پذیرفت که جانش را سپر بلا سازد تا آسیبی به رسول خدا صلی الله علیه وآله نرسد.
-علی آن شب را در بستر خوابید و همانطور که پیامبر فرموده بود، کافران پنداشتند، این پیامبر است که خوابیده است. امّا نخواستند در تاریکی شب به خانه هجوم آورند، چون ممکن بود به اشتباه افراد دیگری را در تاریکی بکشند. برای همین تا سپیده دم خانه را زیر نظر گرفتند.
هنگامی که هوا کمی روشن شد، به خانه حمله بردند و با شمشیرهای آخته بر بستر یورش آوردند، در حالی که یقین داشتند پیامبر کشته خواهد شد. امّا همین که به بستر نزدیک شدند با کمال حیرت و حسرت دیدند این علی است که در بستر پیامبر آرمیده است!
به پاس این جانبازی و فداکاری، خداوند ایه ای نازل فرمود و در آن از این حادثه شورانگیز یاد کرد تا این ماجرا جاودانه بماند. آن شب در تاریخ به لَیلَةُ الْمَبیت معروف شده است، یعنی شبی که حضرت علی در بستر پیامبر خوابید. این حماسه مقدس را فخر رازی در تفسیر خود(4) چنین نقل کرده است:
نَزَِلَتْ فی علی بن ابیطالب. باتَ عَلی فِراشِ رَسولِ اللّهِ لَیلَةَ خُروجِهِ اِلَی الْغار، و یروی أَنَّهُ لَمّا نامَ عَلی فِراشِهِ قامَ جبرئیلُ عِنْدَ رَأْسِهِ و میکائیلُ عِندَ رِجْلَیهِ وَ جبریلُ ینادی: بَخٍّ بَخٍّ مِنْ مِثْلِکَ یابْنَ اَبی طالب یباهِی اللّهُ بِکَ الْمَلائِکَةَ.
این ایه در شأن علی بن ابیطالب نازل شده است. همان شبی که پیامبر به غار ثور رفت و وی در بستر خوابید. حضرت جبرئیل بالای سر او و حضرت مکائیل پایین پاهای او ایستاده بودند. در آن حال جبرئیل ندا در می داد:
آفرین بر تو ای پسر ابو طالب، اینک خداوند به فرشتگان آسمان - به خاطر عظمت این فداکاری تو- مباهات می کند.
تا صبح علی بود و مناجات شَبَش
در اوج دعا روح حقیقت طلبش
لبّیک زنان به جای پیغمبر خفت
ذکر «بِاَبی اَنْتَ وَ اُمّی» به لبش
وقایع لیله المبیت به نقل از کتاب ارشاد
و از جمله فضائل آن حضرت علیه السّلام اینست: که هنگامى که پیغمبر (ص) بواسطه انجمنى که از قریش براى کشتن آن حضرت فراهم شد (و از هر قبیله که در مکه بود یکتن را براى انجام این کار برگزیدندکه همگان بطور دسته جمعى خونش را بریزند) مأمور شد از مکه بمدینه هجرت کند و نمىتوانست در برابر آنها آشکارا از مکه بیرون رود، و خواست در پنهانى و بىخبرى آنان خارج گردد، تا از شر آنها آسوده ماند (تنها) بأمیر المؤمنین گزارش کار خود را داد (و جز او کسى را آگاه نکرد) و او را وادار بدفاع از خویشتن کرد، باین گونه که (دستور داد) در بستر او بخوابد، بدانسان که ندانند در بستر خوابیده و گمان کنند خود پیغمبر (ص) است و مانند هر شب در جاى خود آرمیده، پس أمیر المؤمنین علیه السّلام در آن شب جان خود را براى خداى تعالى در کف نهاد، و آن را در راه پیروى او بفروخت، و در راه پیامبر گرامیش از جان گذشت، و این بخاطر آن بود که آن حضرت بدین وسیله از شر دشمنان رهائى یابد، و وجود شریفش از نقشه شوم کافران سالم بماند، و بهدف اساسى که دعوت مردمان بخدا، و بر پا داشتن دین و آشکار ساختن آئین بود برسد.
پس على علیه السّلام بجاى رسول خدا (ص) در بستر خوابید، و براى اینکه او را نشناسند با جامه خود را پیچد، (بدانسان که اگر کسى او را میدید گمان نمیکرد جز پیغمبر (ص) باشد) پس (از انجام آنچه گفته شد) آنها که براى کشتن رسول خدا (ص) انجمن کرده بودند و همگى مسلح بودند سر رسیدند، و گرداگرد على علیه السّلام پره زدند (و حلقهوار او را احاطه کردند) و چشم براه سپیده دم دقیقه شمارى میکردند تا هوا روشن شود، و آشکارا او را بکشند، تا خونش هدر رود و پایمال گردد زیرا چون بنى هاشم کشندگان او را بنگرند، و از هر قبیله و فامیلى که در مکه بودند یکتن را در میان کشندگان ببینند و همه را شریک در ریختن خون او بدانند، نتوانند کشندگان را بدان جرم بکشند، چون بخاطر کشته شدن یکتن نتوانند با همه قبائل بستیزه و نبرد درآیند، و (با این نقشه زیرکانهاى که کشیده بودند)
حضرت فضیلتهاى بى نظیر
مى دانم که ترس دیر زمانى است در وجود تو مرده است.
ترس، زیر سلطه ایمان تو رنگ مىبازد و مفاهیم بلند،
از عمق سینه چراغانى ات، به پرواز درمى آیند.
آینه بى مثال من! بمان و تاریخ را عوض کن.
بگذار مرگ، سرازیر شود!
مى دانم که به خاطر آنچه در قلبت مى تپد، مى ایستى.
بگذار شمشیرهاى تشنه به خون، از متن تمامى
قبایل جاهلیت، بر ضد حقیقت بشورند!
تا تو هستى، مى دانم که تمدن اسلامى
به ساخته شدن ادامه خواهد داد.
اى حضرت فضیلتهاى بى نظیر، اى جان محمد!
بمان؛ همانگونه که من مى روم.
این دو حرکت در مقابل، نقطه اشتراکى دارند
به نورانیت آفتاب؛ به وضوح روزهایى که از
متن لیلةالمبیت متولد مى شوند؛
به حلاوت آیهاى که بعدها رهروان راهت
مدام تلاوت خواهند کرد:
«وَمِنْ النَّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللّهِ وَاللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ».
در بستر خورشید
قرار است امشب علی علیه السلام در بستر پیامبر بخوابد
تا مشرکین از خروج رسول الله صلی الله علیه و آله از مکه باخبر نشوند.
خانه در محاصره کفار است و علی علیه السلام آسوده
و رها در بستر پیامبر... در چند قدمی مرگ... .
حوالی صبح، مشرکان به خانه هجوم می آورند و به بستر می شتابند.
علی علیه السلام در بستر می نشیند.
شمشیرهای عریان بر فراز سرش، تشنه خونند و او آسوده
و صریح به چشمان خشمگین کافران می نگرد.
فریاد می زنند:
«پس محمد صلی الله علیه و آله کجاست؟!»
با لبخندی از جنس یقین، پاسخ می دهد:
«مگر او را به من سپرده بودید که سراغش را از من می گیرید؟!»
هنوز شمشیرها در غلاف فرو نرفته اند که کفار
شکست دوباره خود را به هم اعتراف می کنند.
اعمال و مراقبات ماه ربیع الاول
شب اوّل:
این شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مؤمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید و مشرکان قریش که خانه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) را محاصره کرده بودند، به گمان آن که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در بسترش آرمیده است، تا صبح منتظر ماندند و چون صبحگاهان با شمشیرهاى برهنه به منزل آن حضرت هجوم بردند تا رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) را بکشند، على(علیه السلام) را دیدند که از آن بستر برخاست! بدین سان، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در فرصتى مناسب خود را از چنگال مشرکان قریش نجات داد و على(علیه السلام) نیز با این فداکارى، عشق و علاقه و برادرى خود را نسبت به رسول خدا(صلى الله علیه وآله)نشان داد; این در حالى بود که هر زمان ممکن بود کسى را که در بستر خوابیده به قتل برسانند.
آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ; بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند; و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»(1) در حقّ آن حضرت نازل شد.(2)
سال هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلى عظیم در جهان اسلام روى داد.
روز هشتم:
در روز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکرى(علیه السلام) طبق روایتى واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن الحسن ـ عجّل الله تعالى فرجه الشریف ـ آغاز گردید.(3)
روز دهم :
روز ازدواج رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با حضرت خدیجه کبرى(علیها السلام) است در حالى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) 25 ساله بود و حضرت خدیجه(علیها السلام)40 ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان شکرگزارى مستحب شمرده شده است.(4)
روز دوازدهم:
این روز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنّت، روز ولادت با سعادت نبىّ مکرّم اسلام(صلى الله علیه وآله)است.(5)
همچنین در این روز، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بعد از 12 روز که مسیر راه میان مکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید.(6) و نیز روز انقراض دولت بنى مروان در سال 132 است.(7)
روز چهاردهم:
در سال 64 در چنین روزى، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.(8)
وى پس از سه سال و نُه ماه خلافت که همراه با جنایات عظیمى بود - که مهمترین آن واقعه کربلا و شهادت ابى عبداللّه الحسین(علیه السلام) و یارانش مى باشد - در سنّ سى و هفت سالگى در منطقه «حوران» زندگى ننگینش به پایان رسید; جنازه اش را در دمشق دفن کردند; ولى اکنون اثرى از او نیست.(9)
شب هفدهم:
طبق روایات مشهور شیعه، شب ولادت حضرت خاتم الانبیا، رسول معظّم اسلام(صلى الله علیه وآله) است و شب بسیار مبارکى است.(10)
همچنین یکسال قبل از هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله)، در چنین شبى معراج آن حضرت صورت گرفت.(11)
روز هفدهم:
همان گونه که گفتیم مشهور میان علماى امامیّه آن است که روز هفدهم ربیع الأوّل، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبداللّه(صلى الله علیه وآله) است و معروف آن است که ولادتش در مکّه معظّمه، واقع شده است، و زمان ولادتش هنگام طلوع فجر، روز جمعه، سنه عام الفیل بوده است.(12) (عام الفیل سالى است که ابرهه با لشکرش که بر فیل سوار بودند به قصد تخریب کعبه آمد، ولى همگى نابود شدند).
همچنین در چنین روزى در سال 83 هجرى قمرى، ولادت امام صادق(علیه السلام) واقع شده است و از این جهت نیز بر اهمّیّت این روز افزوده شده است.(13)
ماه ربیع الأوّل گرچه آغاز آن آمیخته با خاطره غم انگیز و اندوهبار شهادت امام حسن عسکرى(علیه السلام)است، ولى از آن جا که میلاد مبارک حضرت ختمى مرتبت رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) مطابق روایت معروف، در هفدهم این ماه و طبق روایت غیرمعروف، در دوازدهم آن واقع شده و میلاد حضرت صادق(علیه السلام) نیز در هفدهم این ماه است، ماه شادى و جشن و سرور است.
از آن جا که هجرت پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) که سرچشمه دگرگونىِ عمیق در جهانِ اسلام و عزّت و شوکت مسلمین شد، و همچنین داستان «لیلة المبیت» در این ماه واقع گردیده، و آغاز امامت پربرکت حضرت بقیة اللّه (ارواحنا فداه) همزمان با شهادتِ پدر بزرگوارش نیز مى باشد; در مجموع از ماههاى بسیار پربرکت و پرخاطره است، که سزاوار است، همه علاقه مندان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) آن را ارج نهند و گرامى بدارند.
