*?* لحظات ناب مناجات *?*

? ویژه نامه روز نهم ماه مبارک رمضان ?

تلاوت ترتیل جزء نهم قرآن کریم



برای شنیدن تلاوت قرآن بر روی تصویر بالا کلیک کنید

ویژه نامه روز نهم ماه رمضان در سایت ایه های انتظار

معارفی از جزء هشتم قرآن کریم

در هشتمین قسمت از سلسله بحثهای تفسیری که برای انس معنایی با قرآن کریم تدوین می شود این بار جزء هشتم قرآن را گشوده و به فرازهایی از آیات آن می پردازیم تا ضمن بیان نکاتی در هر فراز، جان را به نور کلام حق منور کنیم.

گر طالب هدایتی از اکثریت پیروی نکن

وَ إِن تُطِعْ أَکْثرََ مَن فىِ الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا یخَْرُصُونَ(116- انعام)

در این آیه خداوند به پیامبرش به عنوان مخاطب خاص و به همه مردم به عنوان مخاطب عام هشدار می دهد که اگر به دنبال اکثریت بیفتند از مسیر هدایت و بندگی خدا خارج شده و گمراه می شوند. آنگاه علت را هم اینگونه بیان می کند که اکثر مردم بر اساس علم و حقیقت عمل نکرده و سخن نمی گویند ملاک کار بیشتر مردم بر حدس و گمان استوار است در حالی که یافتن جاده سعادت و حرکت در آن نیاز به علم حقیقی دارد که آن در مکتب وحی و عقل سلیم (عقل و نقل) یافت می شود و بس.(1)

از ترس نداری، فرزندان خود را سقط نکنید!

وَ لَا تَقْتُلُواْ أَوْلَادَکُم مِّنْ إِمْلَاقٍ نحَّْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیَّاهُمْ (151- انعام)

پیام آیه روشن است خداوند متعال در این آیه کسانی را که از ترس فقر و نداری به فکر کشتن فرزندان خود می افتند را مخاطب قرار داده و آنها را از این کار نهی کرده است و چون هر انحراف عملی ریشه در انحراف فکری دارد از این رو سخنی گفته تا اندیشه آنها را اصلاح کند. فرموده است: شما که نگران رزق و روزیتان هستید بدانید که رزق تمام مخلوقات به دست ماست. ما هستیم که شما و فرزندانتان را روزی می دهیم پس دیگر نگران چه هستید؟
شاید به ذهن بیاید که این آیه امروز، مخاطبی ندارد؛ زیرا در دنیای علم و تمدن بشری دیگر کسی پیدا نمی شود که بخواهد فرزند خود را آن هم برای نان و آبی به قتل برساند؛ اما این سخن با واقعیت جامعه در تضاد است و هشدار قرآن همچنان مخاطبان فراوانی دارد. کم نیستند کسانی که از ترس خرج و مخارج آینده تصمیم به سقط کودکان بی گناهی می گیرند(2) که هنوز چشم به جهان نگشوده اند، قلب کوچکشان در عشق به زندگی در حال طپیدن است. آیا این عده که متاسفانه عده شان کم هم نیست مخاطب آیه نیستند؟

ایمان لازم است؛ اما کافی نیست

یَوْمَ یَأْتىِ بَعْضُ ءَایَاتِ رَبِّکَ لَا یَنفَعُ نَفْسًا إِیمَانهَُا لَمْ تَکُنْ ءَامَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فىِ إِیمَانهَِا خَیرًْا قُلِ انتَظِرُواْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ(158- انعام)


لحظه ای که مرگ(3) یا عذاب قطعی(4) فرا می رسد کسی که تا کنون ایمان نیاورده در این شرایط هولناک ناگهان برگشته و ادعای ایمان می کند پیام آیه این است که چنین ایمانی که از سر اختیار نیست و از روی ناچاریست سودی به حال صاحبش ندارد و نیز اگر قبلا ایمان آورده ولی تا این زمان عمل صالحی از او سر نزده است چنین ایمانی هم نمی تواند دردی از او دوا کرده و مایه نجاتش از جهنم شوند.

نکته مهمی که در آیه وجود دارد این است که ایمان در روز ظهور آیات الهی (وقوع عذاب و یا موقع مرگ) وقتى مفید است که آدمى در دنیا و قبل از ظهور آیات نیز به اختیار ایمان آورده و دستورهاى خداوند را عملى کرده باشد؛ ولی کسى که در دنیا ایمان نیاورده و یا اگر آورده در پرتو ایمانش خیرى کسب نکرده و عمل صالحى انجام نداده و در عوض سرگرم گناهان بوده؛ چنین کسى ایمانش که ایمان اضطرارى است در وقت وقوع عذاب و یا در موقع مرگ سودى به حالش نمى‏دهد.(5)

بیچاره کسی که ده تایی های او بر یکی هایش بچربد

مَن جَاءَ بِالحَْسَنَةِ فَلَهُ عَشرُْ أَمْثَالِهَا وَ مَن جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یجُْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ(160- انعام)


این آیه به یکى از منت‏هاى خداوند که بر بندگان خود نهاده اشاره مى‏کند و آن این است که: خداوند عمل نیک را ده برابر پاداش مى‏دهد و عمل زشت و گناهان را جز به مثل، کیفر نمی دهد و اینکه در پایان می فرماید به کسی ظلم نمی شود معنایش این است که از پاداش عملی نمى‏کاهد و کیفر گناهی را بیشتر از آنچه باید نمى‏دهد.(6)

در ارتباط با این آیه شریفه سخنی گهربار؛ اما تکان دهنده از امام سجاد علیه السلام نقل شده است که حضرت مرتب می فرمود: «وَیْلٌ لِمَنْ غَلَبَتْ آحَادُهُ أَعْشَارَهُ»(7)؛ وای بر کسی که جمع کیفرهای تک تک او از ده تا ده تا ثوابی که به او می دهند بیشتر شود.

امتیازات اجتماعی برای آزمون و امتحان است

وَ هُوَ الَّذِى جَعَلَکُمْ خَلَئفَ الْأَرْضِ وَ رَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَتٍ لِّیَبْلُوَکُمْ فىِ مَا ءَاتَئکم (165- انعام)


اوست کسى که شما را در زمین، جانشینان [نسل‏هاى گذشته‏] قرار داد و بعضى از شما را نسبت به بعضی دیگر از جهت مادی و معنوی چند پله بالاتر برد تا شما را به آنچه عنایت فرموده، امتحان کند.
بی شک اختلافات طبقاتی که زاییده استعمار و استثمار و اشکال مختلف بردگى و ظلمهاى آشکار و پنهان است را نمی توان به حساب دستگاه آفرینش گذارد و دلیلى هم ندارد که از وجود اینگونه اختلافات بى‏جهت دفاع کنیم. در عین حال نمى‏توان انکار کرد که هر قدر اصول عدالت در جامعه انسانى نیز رعایت شود باز همه انسانها از نظر استعداد و هوش و فکر و انواع ذوقها و سلیقه‏ها و حتى از نظر ساختمان جسمانى یکسان نخواهند بود. نکته اینجاست که قرآن مى‏گوید این تفاوتها وسیله آزمایش شما است‏ با آن برتریهایی که خدا به شما داده است؛ نه دستمایه ای برای فخرفروشی و تحقیر دیگران.(8)

هدف شیطان بی آبرو کردن بشر است

فَوَسْوَسَ لهَُمَا الشَّیْطَنُ لِیُبْدِىَ لهَُمَا مَا وُرِىَ عَنهُْمَا مِن سَوْءَاتِهِمَا (20- اعراف)

«وسوسه» یعنی دعوت کردن به کاری با صدایی آهسته و آرام؛ «موارات» هم یعنی پوشاندن چیزی با قرار دادن آن در پس پرده؛ «سوآت» هم جمع «سوأة» به معناى عضوى است که آدمى از برهنه کردن و اظهار آن شرم ‏دارد.(9)
بر اساس این آیه تمام تلاش شیطان در مصاف با آدم و حوا علیهماالسلام برای این بود که آنها را خلع لباس کرده و بی آبرو کند. این نکته ایست مهم برای تمام بشر که شیطان و سپاهش هر چه می کنند و ترفندی به کار می بندد از وسوسه های عملی و القاء شبهات علمی همه و همه برای این است که حیثیت اجتماعی او را لکه دار کنند و او را در دنیا و آخرت بی آبرو کنند.(10)

در آداب دعا «نعره زدن» نیست

ادْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَ خُفْیَةً إِنَّهُ لَا یحُِبُّ الْمُعْتَدِینَ(55- اعراف)


«تضرع» به معناى اظهار ضعف و ذلت است. «خفیة» هم به معناى پنهانى و پوشیده داشتن است‏.(11) این آیه که بیانگر ادب دعاست دستور می دهد که دعا با حالت تضرع و به دور از سر و صدا و فریاد باشد.(12) در پایان آیه هم به شکل کنایه، کسانی را که این ادب را رعایت نکنند «المعتدین؛ تجاورزگران از حدود» خوانده که مراد از حد در اینجا حد و ادب دعاست.

در هر کاری که هستید، برای مردم کم نگذارید

وَ لَا تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ (85- اعراف)

معنای این فراز این است که «از حقوق مردم چیزى کم نگذارید». هر چند این فراز در بین احکام خرید و فروش و دقت در ترازو و پیمانه است؛ اما پیام آن منحصر در تجارت نشده و تمام روابط اجتماعی و حتی بین الملل را زیر گستره خود می گیرد.(13) بنا بر دستور این آیه هر کس در هر پست و مقام و وظیفه و شغلی که قرار دارد حق ندارد ذره ای از ادای حقوق افرادی که با او طرف حساب هستند بکاهد و در عمل کم بگذارد. استادی که دانشجو دارد؛ کارمندی که ارباب رجوع دارد؛ مغازه داری که مشتری دارد؛ مدیری که کارمند دارد؛ همه و همه باید نسبت به دیگرانی که حقی بر عهده ما دارند نهایت دقت را به خرج دهیم تا مبادا ذره ای از حق آنها شود.

شیطان چگونه از ما دور می‌شود

رسول خدا فرمود : آیا شما را خبر ندهم به اموری که اگر به آن امور عمل کنید
شیطان از شما دور می‌شود؛ مثل دور بودن مشرق از مغرب ؟!

اصحاب گفتند : بله یا رسول الله
حضرت فرمودند : روزه بگیرید چرا که روزه صورت شیطان را سیاه می‌کند

یکی از کارهای خیر روزه گرفتن است از خدا بخواهیم که
در ماه رمضان مریض نشویم و توفیق روزه داری داشته باشم
یکی از کارهای خیر دیگر صدقه است؛

صدقه دادن هم پشت شیطان را می‌شکند
« و کَسْرَ ظَهره » و در ادامه آمده است مواظبت بر عمل صالح ؛
نماز شب و دوستی با خدا و استغفار ریشه شیطان را قطع می‌کند

و در آخر حدیث گفته شده است « و لکلِ شیٍ زکات و زکاتُ الابدان الصیام »
که هر چیزی زکاتی دارد و زکات بدن‌های شما روزه است.[4]

وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِین

خدایا هر خیری که در ماه رمضان نازل می‌کنی برای من نصیبی از آن خیر قرار بده به جود و
بخشش خودت ای کسی که جود و بخششت از همه بخشندگان بیشتر است.


سایت مهدوی مذهبی آیه های انتظار

در زندگی دردهایی است که جز به همیاری همگان درمان نشود
و در میان انسان‌ها نابرابری‌هایی که مگر با یاری همگنان به‌سامان نشود

خدایا !
تو که خود دستگیرِ افتادگانی و یاور ضعیفان
ما را نیز به همراهی شکسته‌دلان خوانده‌ای و غمگساریِ یتیمان

اشک یتیمان، عرشیان را بلرزاند
و سرشکِ دیدگانِ بی‌سوشان، ما فرشیان را بهراساند
رحمتی !
تا در برابر آنان راه رحم پیماییم
و منّتی !
تا دستانمان به ستم نیالاییم

نان برکت زندگی ما است
و پاسِ آن نشانِ بندگی ما
سفره، خوانِ پرصفای نعمت تو است
و تهی نماندن آن نمادی از کرامت تو
گستراندن بساطِ طعام
بهره‌ای است که تو آن را ارزانی داری
و فراخوان خاص و عام
آیینی که تو پسندیده‌اش شماری

روزی‌بخشا !
مرا نیز بر این کار توانا کن
و دستانم را با طعام دادن آشنا
ما از پیامبرت آموخته‌ایم که
برادری منشِ امّت مسلمان است
و احترام به یکدگر نشان مؤمنان
پیام‌آورت چنان بود که کسی در سلام بر او پیشی نداشت
و او خود هرگز این کردار نیک فرو نگذاشت
پس ما را بر سلام که شعار ما است
و فاش گفتن آن نشانی از درستیِ رفتار ما
موفق دار

دوست، آیینه‌ی تمام‌نمای انسان است
و همنُمای نهادِ آدمیان
ما در این صحرای پرهراس دوستانی خواهیم که
دستمان گیرند و پیرِ راهمان شوند
و در این دریای ناپیداکرانه همرهانی جوییم که
یاری‌مان دهند و ناخدایمان گردند

دستگیرا !
دستمان در دستان مِهترانی گذار که رفیقمان باشند
و در راهبری، آگه به طریقمان
ای که همه‌ی آرزومندان به درگاه تو پناه آرند
و همه‌ی امیدواران چشم به عنایات و بزرگواری‌های تو دارند
امیدمان برآورده ساز
ای خدای بنده‌نواز!

سایت مهدوی مذهبی آیه های انتظار

هروز یک حدیث ناب

قال رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم :

ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.

پیامبر اکرم که سلام و درود خدا براو و خاندانش باد فرمودند:

براى بهشت درى است‏ بنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مى ‏شوند.

وسائل الشیعه، ج 7 ص 295، ح‏31.
 

سایت مهدوی مذهبی آیه های انتظار

طلب مقام یقین
(دعای سحرگاه ماه مبارک)

خدایا، تنها تو را می خوانم و نه غیر تو را که چون
غیر تو را بخوانم، محروم خواهم شد.

جز به تو امید نمی بندم که چون به غیر
تو امید بندم، ناامید خواهم شد.

بارالها، ای لطیف و ای بخشنده، هر نعمت و نکویی
از آن توست و هر حاجت به دست تو برآورده می شود.

پس ای مهربان، مقام یقین و حسن ظن به حضرتت
عطایم فرما، و امیدواری به رحمتت را در قلبم پایدار کن و رشته
امیدم را از غیر خودت پاره کن که جز به تو امید نبندم و جز به تو اعتماد نکنم.

سایت مهدوی مذهبی آیه های انتظار

*?* لحظات ناب مناجات *?*

? ویژه نامه روز هشتم ماه مبارک رمضان ?

تلاوت ترتیل جزء هشتم قرآن کریم



برای شنیدن تلاوت قرآن بر روی تصویر بالا کلیک کنید

سایت مهدوی مذهبی آیه های انتظار