اقسام ایثار:
الف) ایثار مثبت :
1)) مقدم داشتن دیگران بر خود هر چند به چیز اندک در روایات اسلامی امری پسندیده شمرده شده است.(1) کسی که دیگران را به آسانی بر خود مقدم داشته و خود را برای آسایش دیگران به رنج می اندازد در صورتی که ایثار او سبب نا راحتی و فشار بر فرزندان خودش نشود و نظام زندگی اش را به خطر نیفکند ایثار مثبت است. امیر مومنان ع می فرماید : "نفسه منه فی عناء والناس منه فی راحه" (2) متقی کسی است که نفس او به واسطه سختگیری ها یا خودش از او در رنج است و مردم از ناحیه او در آسایشند.

2)) مقدم داشتن خواست الهی بر هوای نفس نظیر کار حضرت یوسف ع که با مقدم داشتن خواست خدا آبروی خود را حفظ کرد و زندان را بر ارتکاب معصیت ترجیح داد و فرمود: رب السجن احب الی مما یدعوننی الیه ( یوسف : 33)  پروردگارا ! زندان برای من دوست داشتنی تر از چیزی است که زنها مرا بدان می خوانند.

3)) روح سلحشوری - فدا کاری و از خود گذشتگی که سربازان اسلام برای اعتلای کلمه حق و آیین توحیدی از خود نشان می دهند از موارد ایثار مثبت است . قران کریم در سوره نساء آیه 95 نیز ایثار گران را که از همه چیز دنیا گذشته جان بر کف به میدان نبرد می شتابند با بیان "... فضل الله المجاهدین علی القاعدین اجر عظیما " خدا جهاد کنندگان را بر آنها که از جهاد سر می تابند به مزدی بزرگ برتری داده است. ستوده و کارشان را یک معامله الهی می داند.

4))  ترجیح حق بر باطل گر چه به ضرر انسان باشد یکی دیگر از جنبه های مثبت ایثار است. امام صادق ع فرمود : "ان من حقیقه الایمان ان توثر الحق و ان ضرک علی الباطل و ان نفعک... " (4) از حقیقت ایمان آن است که حق را گر چه به زیان توست بر باطل گرچه به سود توست ترجیح دهی.

ب ) ایثار منفی :

1)) فداکاری و گذشتن از جان و مال و... در جبهه باطل یکی از جنبه های منفی ایثار است: گمراهان باطل گرا نیز ممکن است در راه تقویت باطل ثروت خویش را صرف کنند و حتی از جان هم مایه بگذارند و از دیگران نیز پیشی گیرند ولی چنین ایثاری نه تنها غیر معقول و نا درست است بلکه مایه حسرت و ندامت نیز می گردد. قران مجید در سوره انفال آیه 26 از این واقعیت چنین یاد می کند : "ان الذین کفروا ینفقون اموالهم لیصدوا عن سبیل الله فسینفقونها ثم تکون علیهم حسره ..." کافران اموالشان را خرج می کنند تا مردم را از راه خدا باز دارند . اموالشان را خرج خواهند کرد و حسرت خواهند خورد.

2)) گزینش دنیا و ترجیح مظاهر آن بر آخرت نیز ایثار منفی است . قران کریم در نکوهش چنین کاری در آیات  37 و79 سوره نازعات می فرماید:" فاما من طغی و اثر الحیوه الدنیا فان الجحیم هی الماوی "هر که طغیان کند و زندگی این جهانی را بر گزیند دوزخ جایگاه اوست.

ان شاء الله اگر عمری باقی بود و توفیقی ؛ در هفته های آتی اقسام وفوائد ایثار را بیان خواهیم کرد.
منابع :
(وسائل الشیعه ج 6 ص -299- ج 11 ص 220 و221 )
( بحار الانوار ج70 ص 106 )

برخورد «کریمانه‏» با دیگران، مرتبه‏اى والاتر از کمال روحى را نشان‏مى‏دهد و نشانه عظمت ‏روحى وهمت ‏بلنداست واین یک‏«هنر بزرگ‏»است.

هنر آن نیست که بدى را با بدى، تندى را با تندى و خشونت را بارفتارى خشن‏تر، پاسخ دهى. ا گر «ظرفیت روح‏» و «کرامت نفس‏» داشتى و توانستى پرخاشها وخشونتهاى دیگران را با «متانت‏» و «نرمش‏» جواب دهى، آنگاه لذت‏ پیروزى بدون لشگر و یاور را خواهى ‏چشید و عقب ‏نشینى حریف‏ راخواهى ‏دید.  

امام سجادعلیه السلام از خدا توفیق مى‏طلبد که در برابر نیرنگ‏بازى و فریبکارى دیگران، خیرخواهانه برخورد کند و با آنان که کناره‏گیرى وجدایى پیش مى‏گیرند، احسان و نیکى کند و به محروم‏کنندگان بخشش‏کند، با قطع رحم کنندگان صله رحم داشته باشد، نسبت‏به کسانى که او را«غیبت‏» مى‏کنند، یاد نیکو داشته باشد و به جاى افشاى عیوبشان،خوبیهایشان را بازگوید، از خوبى‏ها تشکر کند و از بدیها چشم بپوشد .

این، همان برخورد «کریمانه‏» است که هنر مردان بزرگ و روحهاى‏متعالى و جانهاى پاک شده از غرور و منیت است و روح معاشرت زیبا درجامعه مکتبى است.

اگر کسى به تو بى‏مهرى و بى‏اعتنایى کرد، یا از تو به احترام یاد نکرد، یا خوبیهاى تو را نادیده گرفت، هم مى‏توانى بى‏اعتنایى و بى‏حرمتى وناسپاسى کنى، که همان «مقابله به مثل‏» است و از همه کس بر مى‏آید،هم مى‏توانى ضعف و خطاى او را نادیده بگیرى، احترام کنى، خوبیهایش ‏را بگویى و تقدیر کنى، که این رفتار، «برخورد کریمانه‏» و یک «هنر» است. از خدا بخواهیم این هنر رو به همه ما عطاکند . ان شاء الله

التماس دعا

شکستن دل انسانی و ناراحت کردن او از گناهانی است که فقط با پشیمان شدن و طلب آمرزش از خداوند آمرزیده نمی شود. بلکه باید به نحوی دل آن فرد را نیز به دست آورد و او را از خود راضی و خشنود نمود .

در این زمینه شما می توانید با عذرخواهی و جبران کردن به وسیله احسان و هدیه و همچنین با به کار بردن کلمات دلنشین، و نشان دادن پشیمانی از رفتار و گفتار خویش اندوه و گرفتگی را از آن فرد برطرف نمایید.

در حدیث آمده است که خداوند می فرماید: "انا عند المنکسره قلوبهم" « من همدم قلب های شکسته هستم»

یعنی انسان دل شکسته در پیشگاه خداوند دارای جایگاه ویژه ای است و مورد توجه خداوند می باشد و دعا و نفرین و آه  وناله ءانسان دل شکسته خیلی زود اثر می بخشد.

خانمانسوز بود آتش آهی گاهی

ناله ای می شکند پشت سپاهی گاهی

به طور کلی شکستن دل انسان مؤمن که به تعبیر روایات، احترام او از کعبه بیشتر است، دارای آثار وضعی و جانبی فراوانی است و دلی که شکست به سادگی التیام نمی یابد و جبران آن دشوار است، پس در مرحله اول باید انسان مراقب باشد دل کسی را نشکند و قلبی را جریحه دار نسازد و اگر خدای ناخواسته این اتفاق افتاد باید به سرعت جبران و تلافی کند و دل شکسته را التیام بخشد و آن را به دست آورد و تنها استغفار و آمرزش کافی نیست وباید به هرطریقی که ممکن است رضایت قلبی فرد دلشکسته را بدست آورد.مگر این که آن فرد از انسان دور باشد و انسان قدرت جبران نداشته باشد که در این صورت علاوه بر استغفار و طلب آمرزش از درگاه الهی باید در حق آن فرد دعای خیر کرد و خیر دنیا و آخرت او را از خداوند درخواست نمود و با این کار انشاءالله امید است که  قلب او در باطن از شما راضی و خشنود گردد.اما تا زمانی که راهی برای جبران و التیام دلشکسته هست نمیتوان به استغفار وطلب آمرزش اکتفا کرد وباید به هرطریق ممکن رضایت قلبی اورا کسب کرد.

ستاره ای بدرخشید وماه مجلس شد  دل رمیده مرا انیس و مونس شد
نگار من که به مکتب نرفت وخط ننوشت   به غمزه مسئله آموزصد مدرس شد

خجسته میلاد برگزیده ترین رسول آسمانی و نوید بخش آزادی جاودانی حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله  و میلاد فرخنده  ششمین امام همام ؛ رئیس مکتب جعفری، صادق آل طه وهفته وحدت برشیفتگان خاندان نبوت و امامت مبارک بارد